(alleen Engels)
Samenvatting
rapport
Een door media overspoelde wereld
Nieuwe technologieën bieden ongekende mogelijkheden voor het gebruik van media. Censuur wordt steeds moeilijker, de media kunnen een wereldwijd gevoel van solidariteit versterken, multimedia leveren nieuwe artistieke en intellectuele mogelijkheden op. Maar er is ook een keerzijde. Bijvoorbeeld de concentratie van macht bij sommige media (b.v. TV-stations), gewelddadige en pornografische inhoud en de geringe toegang van de arme lagen van de bevolking. De uitdaging is om die enorme mogelijkheden te benutten voor het bevorderen van culturele diversiteit, creativiteit en 'empowerment'. Van iedereen, niet alleen de élite. Op nationale schaal is er regulering en de meeste landen kiezen voor een gecombineerd systeem van publieke en commerciële media. De Wereldcommissie voor Cultuur en Ontwikkeling meent dat er ook een internationaal regulerend mechanisme zou moeten komen, dat op wereldschaal de combinatie van publieke en particuliere media stimuleert.
Is zo'n voorstel voor internationale regulering van de media realistisch? |
Behoefte aan concurrentie en diversiteit
De opkomst van particuliere media en de privatisering van de publieke media zijn in veel landen, van Noord tot Zuid, aan de orde van de dag. Dat zorgt niet vanzelf voor meer concurrentie. Integendeel: om een sterke positie op de wereldmarkt te krijgen fuseren bedrijven met hun partners(en concurrenten). Een groot marktaandeel is alleen mogelijk met standaard-produkten, wat ten koste gaat van diversiteit. Door deze concentratie van belangen neemt de verschraling van het aanbod sterk toe. Om dit tegen te gaan oppert de Commissie de mogelijkheid van een internationaal orgaan dat de bedrijvigheid op het gebied van telecommunicatie en radio & TV controleert.
In veel landen zorgt cultuurbeleid voor een afgewogen aanbod. Er wordt geld gestoken in inheemse kwaliteitsprogramma's. Internationaal is dat veel moeilijker. Waar moet dat geld vandaan komen? Wellicht van belastingen op het commercieel gebruik van de mediaruimte op aarde. Of door belasting te heffen op alle commerciële media. De Commissie beveelt aan deze mogelijkheden te onderzoeken.
Een interessante vraag voor discussie is of het de verantwoordelijkheid van de overheid is om toe te zien op kwaliteit. Dat leidt onvermijdelijk tot de vraag wat kwaliteit is en wie dat bepaalt. Deze vraag is op internationaal niveau nog moeilijker te beantwoorden. En wat te denken van directies en redacties van de media. Zijn zij zich bewust van hun macht? Hoe gaan zij met hun verantwoordelijkheid om? |
Media en moraal
Er zijn verschillende manieren om ongewenste boodschappen (pornografie, geweld) uit de media te weren. Variërend van censuur tot het stimuleren van algemeen aanvaarde normen (door regulering, vrijwillige gedragscodes etc.). De Commissie stelt voor om eerst een inventarisatie van nationale oplossingen te maken en daarna naar overeenkomsten te zoeken die ook internationaal acceptabel zijn.
Maar als de overheid zich gaat bemoeien met de inhoud van de media, rijzen er vragen die te maken hebben met democratie, vrijheid van meningsuiting, intellectuele en artistieke vrijheid. Op wereldschaal is dit natuurlijk nog veel ingewikkelder. Wie bepaalt daar wat door de beugel kan en wat niet? Gebeurt dat op basis van de hiervoor genoemde 'global ethics'? |
Balans tussen efficiency en toegankelijkheid
Hoe is de werking van de markt te verzoenen met het publieke belang (toegankelijkheid, diversiteit en 'human development')? Het vergroten van de toegankelijkheid tot de media voor iedereen is een publiek belang, maar ook een heel duidelijk commercieel belang. Onderhandelingen over particuliere, publieke en gemeenschapsbelangen kunnen resultaat voor alle partijen opleveren. Internationaal is dat minstens zo belangrijk. De Commissie is er van overtuigd dat innovatieve samenwerking gestimuleerd moet worden tussen internationale organisaties, overheden, de media-industrie en het maatschappelijk middenveld.
De vraag is of die belangen wel overbrugbaar zijn. Is er enig commercieel belang denkbaar bij het verschaffen van media-toegang aan de allerarmsten op het platteland in ontwikkelingslanden? En zijn overheden wel per definitie voorstander van toegankelijkheid? |
|
|
