Onlangs ging de film o Herói ('de Held') van Zeze Gamboa in wereldpremière. Volgens de regisseur betekent het einde van de ruim dertig jaar oude oorlog een nieuw begin voor de Angolese cinema.
Vitório is net teruggekeerd van het front, waar hij zijn been verloor toen hij op een mijn stapte. Al hinkelend, letterlijk en figuurlijk, probeert hij een nieuw leven op te bouwen in de hoofdstad Luanda. Vitório, de hoofdpersoon in o Herói, de nieuwe speelfilm van Zeze Gamboa (49), is exemplarisch voor Angola. 'Het idee voor de film ontstond toen ik een nieuwsfoto zag van een oorlogsgewonde op straat. Dat was in 1992, nadat de regering en de UNITA-rebellen vrede hadden gesloten. We hebben toen het script geschreven.'
Een nieuwe episode van oorlog zorgde er echter voor dat o Herói pas een decennium later kon worden gemaakt. Volgens Gamboa, die tussen 1974 en 1980 voor de Angolese televisie werkte en in 1991 zijn eerste documentaire (Mopiopio) maakte, beleeft de Angolese filmindustrie sinds het einde van de oorlog in 2002 een boom. Behalve O Herói gingen in 2004 Comboio da Canhoca ('de Trein van Canhoca') van Orlando Fortunato de Oliveira en Na Cidade Vazia ('In de Lege Stad') van Maria João Ganga in première.
Drie filmproducties in één jaar is veel voor een land als Angola, waar geen filmstudio’s zijn en waar de sporadische bioscopen slechts video’s vertonen. De Angolese cinema ontstond in de jaren zeventig met 'guerrilla-films' over de onafhankelijkheidsstrijd van Sarah Maldoror en kent vooral documentaires, en video’s, die goedkoper zijn om te produceren. Het Angolese filminstituut IACAM lag decennia lang in puin, maar kreeg vorig jaar een nieuw leven. De eerste taak van het instituut is om voor meer bioscopen te zorgen; maar ook om de Angolese filmproductie te helpen ontwikkelen.
Zeze Gamboa : 'In Angola zijn veel goede schrijvers van wie boeken geschikt zijn om te verfilmen. Er is genoeg materiaal, ook wat sociale kwesties betreft. Problemen kun je benaderen met humor. Daarover praten in films is belangrijker dan puur entertainment maken. Veel mensen in Angola zijn analfabeet. Boeken kunnen ze dus niet lezen, maar van films begrijpen ze alles. Ze verstaan de taal, zien de beelden. Het is een krachtig medium voor ontwikkeling.'
O Herói, 2004, speelfilm;
O Desassossego de Pessoa, 1999, documentaire;
Burned by Blue, 1999, documentaire;
Dissidencia, 1998, documentaire;
Mopiopio, sopro de Angola, 1991, documentaire.
Still uit o Herói
 |