Met als doel een bijdrage te leveren aan een omgeving waarin de kunsten tot bloei kunnen komen, heeft de Nederlandse regering in 1996 een cultuur- en ontwikkelingsprogramma voor Zuid-Afrika opgezet. Het lokale cultuurfonds, dat een budget heeft van in totaal € 500.000 per jaar, is bijna uniek. Alleen de Nederlandse Ambassade in Caïro heeft een soortgelijk programma, en onlangs werd een kleiner cultuurbudget aan andere ambassades toegewezen. Het programma in Zuid-Afrika richt zich op twee aspecten : cultureel onderwijs en ondersteuning van de culturele infrastructuur.

"We steunen geen individuele kunstenaars , aangezien we geen artistieke creaties willen beoordelen", zegt Margriet Leemhuis, cultureel attaché van de Nederlandse Ambassade in Pretoria. "Bovendien vinden wij dat Zuid-Afrika hier zelf geld voor moet reserveren." Bij enkele gelegenheden werden bekende Nederlandse kunstenaars, zoals de danser Emio Greco en de schilder Corneille, uitgenodigd om workshops te geven. "Het mooie ervan is dat zij de workshops gratis gaven", vertelt Margriet Leemhuis. Daarnaast steunde de ambassade een serie publicaties over hedendaagse Zuid-Afrikaanse kunstenaars, en zorgde zij ervoor dat een groep Nederlandse breakdancers naar Durban kwam.

Onlangs deed zich een verandering voor in het beleid. "Voorheen konden we snel op de behoeften in Zuid-Afrika inspelen", zegt Margriet Leemhuis. "We gaven startsubsidies aan nieuwe organisaties, en waren flexibel. Echter, steeds beslisten wij over wie geld kreeg. . Wij vinden het beter om dergelijke beslissingen over te laten aan de Zuid-Afrikanen zelf. Om die reden zijn we van plan om intensiever samen te werken met locale organisaties, zoals de Arts and Culture Trust. In Durban hebben we een impresariaat gevonden dat ons helpt interessante projecten en organisaties te vinden. Het voordeel is dat we meer kansen aan meer organisaties kunnen bieden."

Tien jaar na het einde van de apartheid ziet Margriet Leemhuis veel veranderingen in de Zuid-Afrikaanse culturele sector. "Er worden steeds meer kunstenaarsorganisaties opgericht, die zeer actief zijn. Er is nu meer dialoog tussen kunstenaars en de regering, hetgeen van belang is voor het versterken van de culturele sector. De kunstwereld in Zuid-Afrika behoort tot het meest progressieve deel van de maatschappij. Ras is niet meer zo belangrijk. Kunstenaars durven vragen te stellen en kritisch te zijn. Aan hen moet de ruimte worden gegeven om bepaalde zaken ter discussie te kunnen stellen. Daarom is het zo belangrijk cultuur te ondersteunen. De hoeveelheid geld die wij per jaar aan cultuur uitgeven, is t niets vergeleken met het totale budget voor ontwikkelingssamenwerking. Toch kun je wonderen verricht met dat bedrag. Dus waarom zouden we dat niet doen?"

30 maart 2004 organiseert de Nederlandse Ambassade een workshop in Pretoria over cultuur en ontwikkeling, 'The Power of South African Culture' geheten, voor haar partners en culturele organisaties. Voor meer informatie kunt u kijken op: http://www.dutchembassay.co.za

Inge Ruigrok

website: www.dutchembassy.co.za