Links for this article
Focus op migratie
'Culturele diversiteit is wel degelijk iets moois'
Wat zijn de voordelen van een multiculturele samenleving? Valt er in deze tijd van politieke polarisatie ook nog iets positiefs te zeggen over dit gevoelige thema? Het Prins Claus Fonds meent van wel en organiseerde daarom op 2 december 2004 een forumdiscussie, met een enthousiast en eensgezind internationaal gezelschap. 'Respect' was die avond het sleutelwoord.
De directe aanleiding voor het debat in de sfeervolle ambiance van Ottone, het voormalige remonstrantse kerkgebouw aan de Kromme Nieuwegracht te Utrecht, is de publicatie van het UNDP-rapport 2004. In dit jaarlijkse onderzoek belicht de VN de problemen rond globale en nationale ontwikkeling. De Japans-Amerikaanse Sakiko Fukada-Parr, hoofdauteur van het rapport, krijgt als het eerste woord.
De VN-medewerkster signaleert in veel landen een verontrustende trend, namelijk de opkomst van 'identity politics'. Daarmee bedoelt zij het benadrukken van etnische, raciale, religieuze en culturele spanningen. Dit kan polariserend werken. "Het is gevaarlijk om alleen maar negatief te praten in termen van 'wij' en 'zij'", zegt Fukada-Parr. Zij hecht dan ook veel waarde aan het recht op culturele vrijheid en verkiest multiculturalisme boven een politiek van assimilatie.
"Culturele diversiteit is wel degelijk iets moois", vindt ook de Zuid-Afrikaan van Indiase afkomst Zayd Minty. Als curator van het District Six Museum in Kaapstad besteedt hij hieraan veel aandacht. Minty is een groot voorstander van een open discussie, maar onderstreept tegelijkertijd het belang van zorgvuldig en respectvol taalgebruik. "Alles kan, als het maar niet beledigend is."
Yvonne Adhiambo, schrijfster uit Kenia en directeur van het Zanzibar International Film Festival, denkt dat mensen bovendien teveel langs elkaar heen leven. "Geef je buurman of buurvrouw een hand", zegt zij tegen het publiek, dat vervolgens gehoor geef aan haar oproep. "Leer elkaar kennen." De Nederlandse aanwezigen steekt ze een hart onder de riem door zich hoopvol uit te spreken over een goede afloop van het maatschappelijke tumult sinds de recente terroristische moord op de controversiële filmmaker en publicist Theo van Gogh.
Landen als Zuid-Afrika, Canada en Maleisië omarmen in hun beleid de culturele diversiteit, stelt Fukada-Parr ten slotte vast. "Daar kunnen we een voorbeeld aan nemen."