Ndere Troupe laat culturen in Oeganda van elkaar leren

november 2007 -

Blijft het droog? Die vraag houdt iedereen bezig in het Ndere cultureel centrum, in de Oegandese hoofdstad Kampala. Tientallen werknemers zijn druk met de voorbereiding van de woensdagavondvoorstelling, die over twee uur begint. Het eigen amfitheater is de plaats waar straks de voorstelling plaats zal vinden. Een bezoek aan de thuisbasis van de Ndere Troupe, de benaming voor een traditionele Oegandese dans/theatergroep, staat garant voor een avond entertainment van het hoogst denkbare niveau in Oeganda. Beeldschone danseressen in traditionele kledij verwelkomen de gasten met hapjes en een drankje, waarna ze onder tromgeroffel naar het amfitheater begeleid worden.

Trommels (Ngoma) zijn essentieel in de Oegandese muziek

Het professionele Ndere-centrum staat in schril contrast met de manier waarop het gezelschap begon, in 1984. Bij het eerste optreden waren er slechts drie aanwezigen: de directeur van de troupe, de ambassadeur van Burundi die als hoofdgast was uitgenodigd en zijn echtgenote. Verder gunde niemand de troupe een blik waardig. Door gratis op te treden op scholen werd er langzaam maar zeker bekendheid opgebouwd. Het repertoire werd steeds uitgebreider, en begin jaren '90 kwam de kentering: de Ndere Troupe kreeg meer waardering en meer bezoekers. Een Nederlander haalde de troupe voor het eerst naar Europa, onder andere naar het Festival Mundial in Tilburg. Dit zorgde ervoor dat ook in Oeganda zelf met meer respect tegen Ndere werd aangekeken. De verhuizing naar het prestigieuze nationale theater en de steun van president Yoweri Museveni droegen verder bij aan de opmars van Ndere.

Het publiek bestaat vandaag uit medewerkers van Amerikaanse ambassades, verspreid over Afrika. Gelukkig is het droog gebleven, en het publiek wordt warm onthaald in het theater: onmiddellijk wordt er getrommeld, gedanst en het publiek doet lustig mee. Vooral de Afrikanen staan vooraan, maar na enige aarzeling kruipen ook de Muzungu's (blanken) uit hun schulp. Directeur Rwangyezi danst mee, en praat de show aan elkaar. Op humoristische wijze vertelt hij verhalen over de Oegandese cultuur, terwijl hij tevens de Amerikanen fijntjes wijst op de schaduwkanten van de Westerse samenleving.

Het bijeenbrengen van mensen is misschien wel het simpele geheim achter het succes van de Ndere Troupe. Het concept is al 23 jaar hetzelfde: het publiek vermaken maar tevens op een luchtige manier wat bijbrengen. Of het nu gaat om hygiëneadvies in een plattelandsdorp in Noord-Oeganda, of het voorhouden van een spiegel aan Amerikaanse toeristen: het middel werkt steevast. De show wordt professioneel opgebouwd, toewerkend naar een grote einddans waarbij Afrika en Amerika de verschillen aan de kant gezet hebben en gebroederlijk samen swingen.

Stephen Rwangyezi: "Wees trots op eigen cultuur"

"Bij officiƫle gelegenheden in Oeganda was er altijd een brassband. Westerse muziek, dat was vooruitgang, terwijl traditionele Oegandese muziek maar achterlijk en primitief was." Het zit de directeur van de Ndere Troupe Stephen Rwangyezi (52) nog steeds dwars. De minachting die jarenlang bestond tegenover de muziek waar hij zo van houdt. Opgegroeid zonder school maar met de fluit, zit muziek in zijn bloed. "Pas op mijn vijftiende had ik geld om naar school te gaan. Meestal was er te weinig schoolgeld, maar telkens wanneer ik van school af getrapt was en er een officiƫle gebeurtenis plaatsvond, hadden ze niemand die fluit kon spelen en haalden ze me weer terug", lacht Rwangyezi. Het is geen toeval dat Ndere fluit betekent. lees verder...

ndere4.jpg
The Power of Culture